Đồng thời, nâng cao năng lực tiếp cận pháp luật của người dân được đặt trong mối quan hệ tương hỗ giữa Nhà nước và người dân. Từ đó, nội dung “năng lực tiếp cận pháp luật” của người dân sẽ chủ yếu bao gồm: (i) Nhóm năng lực tiếp cận thông tin pháp luật; (ii) Nhóm năng lực sử dụng quyền và tự bảo vệ quyền của người dân; (iii) Nhóm năng lực của các cơ quan, tổ chức, thiết chế bảo đảm, hỗ trợ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân và (iv) Nhóm điều kiện bảo đảm khả năng tiếp cận pháp luật của người dân và triển khai nhiệm vụ của các cơ quan nhà nước (thể chế, cơ chế, cơ sở vật chất, hạ tầng kĩ thuật, công nghệ thông tin…). Đặc biệt, cần chú trọng việc tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật cho các đối tượng đặc thù.Trên cơ sở xác định nêu trên, cần tập trung xác định các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu như sau:

     Thứ nhất, nhóm nhiệm vụ và giải pháp tăng cường năng lực tiếp cận thông tin pháp luật của người dân,tăng cường năng lực sử dụng quyền và tự bảo vệ quyền của người dân , qua đó nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm, hình thành thói quen tiếp cận thông tin pháp luật, sử dụng pháp luật của người dân. Trong nhóm này, cần chú trọng thực hiện việc quán triệt, thông tin, truyền thông thường xuyên, liên tục bằng các hình thức phù hợp về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của pháp luật đối với đời sống xã hội; sự cần thiết của việc chủ động nghiên cứu, tìm hiểu pháp luật của người dân;  khảo sát nhu cầu, thực trạng sử dụng pháp luật và nội dung, mô hình tiếp cận pháp luật; cung cấp kiến thức, hướng dẫn kỹ năng bằng các hình thức phù hợp giúp người dân chủ động tìm hiểu, khai thác, sử dụng pháp luật; củng cố, nâng cao hiệu quả các kênh tiếp nhận, trả lời kiến nghị, phản ánh, giải đáp, tư vấn, hỗ trợ các vấn đề liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp của người dân; tôn vinh, khen thưởng công dân gương mẫu, người tốt, việc tốt trong xây dựng, bảo vệ, thực hiện pháp luật.Đặc biệt, cần nghiên cứu các nhiệm vụ, giải pháp cho nhóm đối tượng đặc thù đã được xác định tại Luật PBGDPL năm 2012 và xem xét một số đối tượng cần sự quan tâm, ưu tiên như trẻ em, người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo. Trong đó cần tập trung vào việc xây dựng đội ngũ nhân lực có kiến thức, kỹ năng và chương trình, nội dung, hình thức phù hợp để thực hiện hỗ trợ thông tin pháp luật, tư vấn, trợ giúp pháp lý; nâng cao năng lực, hỗ trợ nguồn lực cho tổ chức đại diện của đối tượng đặc thù; xây dựng, triển khai các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác PBGDPL, giải pháp mới hỗ trợ thông tin pháp luật phù hợp với đối tượng; tiếp tục triển khai hiệu quả các chương trình, đề án về PBGDPL; đầu tư nguồn lực, xã hội hóa thực hiện hoạt động hỗ trợ thông tin pháp luật cho đối tượng đặc thù, trẻ em, người thuộc hộ nghèo, hộ cận.

     Thứ hai, nhóm nhiệm vụ và giải pháp tăng cường năng lực của các cơ quan, tổ chức có liên quan bảo đảm, hỗ trợ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân.Trong nhóm nhiệm vụ và giải pháp này, cần tập trung xác định rõ các nhiệm vụ, giải pháp đối với các cơ quan nhà nước, chủ thể có thẩm quyền và đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức hành nghề bổ trợ tư pháp.

     Đối với các cơ quan nhà nước, chủ thể có thẩm quyền, nhiệm vụ và giải pháp cần tập trung vào việc nâng cao nhận thức, thực hiện đầy đủ chức năng, nhiệm vụ được giao của các cơ quan có trách nhiệm thi hành pháp luật, tăng cường tự giám sát, tự kiểm tra, nhất là tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị; tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính; trao đổi, đối thoại; thực hiện dân chủ; chuẩn tiếp cận pháp luật; củng cố, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của các cơ quan, tổ chức trong bảo đảm, hỗ trợ tiếp cận pháp luật; phát huy đầy đủ trách nhiệm cung cấp thông tin, PBGDPL; hướng dẫn, hỗ trợ người dân thông tin pháp luật, thực hiện quyền, bảo vệ lợi ích hợp pháp trong quá trình các cơ quan, chủ thể có thẩm quyền thi hành công vụ; thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp về trợ giúp pháp lý; xây dựng cơ chế thu hút luật sư, luật gia, người có kiến thức pháp luật tham gia hòa giải ở cơ sở; đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra chuyên đề, xử lý vi phạm, thi đua, khen thưởng về thi hành pháp luật liên quan đến quyền con người, quyền công dân.

     Đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức hành nghề bổ trợ tư pháp, các nhiệm vụ và giải pháp cần tập trung vào việc mở rộng mạng lưới các cơ quan, tổ chức hỗ trợ thông tin pháp luật, tư vấn pháp luật, trong đó tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ luật sư, tư vấn viên pháp luật, công chứng viên  và phối hợp với các cơ quan nhà nước hỗ trợ, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân; tăng cường giám sát, phản biện xã hội trong thực hiện pháp luật về quyền con người, quyền công dân; vận động người dân và thành viên tự giác, chủ động tìm hiểu, chấp hành pháp luật; tăng cường tư vấn pháp luật miễn phí, hỗ trợ người dân giải quyết kịp thời khó khăn, vướng mắc về pháp luật; xã hội hóa nguồn nhân lực, phát huy trách nhiệm xã hội của tổ chức hành nghề bổ trợ tư pháp hỗ trợ người dân tiếp cận pháp luật.

     Thứ ba, nhóm nhiệm vụ và giải pháp về thiết lập, tăng cường điều kiện bảo đảm khả năng tiếp cận pháp luật của người dân (thể chế, cơ chế, chính sách; nguồn lực, cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật; công nghệ thông tin, chuyển đổi số..). Trong nhóm nhiệm vụ và giải pháp này, cần chú trọng vào việc hòan thiện chính sách, thể chế bảo đảm, hỗ trợ người dân tiếp cận pháp luật (tập trung nghiên cứu, đề xuất, hoàn thiện các quy định pháp luật về PBGDPL, hòa giải ở cơ sở, chuẩn tiếp cận pháp luật, tiếp cận thông tin, trợ giúp pháp lý, luật sư, tư vấn pháp luật, công chứng...). Bên cạn đó, cần đề ra giải pháp đầu tư, hỗ trợ nguồn lực kinh phí, cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin bảo đảm các hoạt động của các cơ quan, chủ thể có thẩm quyền phục vụ yêu cầu tiếp cận pháp luật; xây dựng, thực hiện Đề án chuyển đổi số trong lĩnh vực PBGDPL bảo đảm cung cấp thông tin pháp luật đầy đủ, kịp thời, nhanh chóng, thuận lợi./.

Nguồn: phòng Tư pháp quận

Quận Hoàng Mai